CNNTÜRK – 16.11.2021
Astma bir çox uşaqları təsir edən xroniki ağciyər xəstəliyidir. Astmaya səbəb olan bəzi amillər var. Bunlardan birinin soyuq hava olduğunu ifadə edən İstanbul Allergiya Qurucusu, Allergiya və Astma Dərnəyi Başçısı Prof. Dr. Ahmet Akçay soyuq havalarda astma xəstəsi olan uşaqlar üçün alına biləcək tədbirlərdən danışıb
Soyuq hava ilə astma arasında nə əlaqə var?
Astma olduğunuz zaman tənəffüs yollarınız (bronxial borular) müəyyən tətiklərə cavab olaraq şişir və iltihab olur. Şişmiş tənəffüs yolları daha dardır və çox hava qəbul edə bilmir. Soyuq hava astma xəstələri üçün xüsusilə çətin vaxtdır. İnsanlar tez-tez astma simptomlarının qışda pisləşdiyini görürlər. Bunun səbəbi, ilin bu vaxtında bir çox astma tetikleyicisinin olmasıdır.
Soyuq havada astmaya nə səbəb ola bilər?
Astması olan hər kəsdə eyni tetikleyiciler olmamalıdır. Fərqli tetikleyiciler müxtəlif insanlarda simptomları pisləşdirə bilər. Soyuq havada astmaya səbəb olan ümumi şərtlərə aşağıdakılar daxildir:
Soyuqdəymə bəlğəmi artırır
Tənəffüs yollarınız sağlam olmayan hissəcikləri xaric etməyə kömək edən qoruyucu selik qatı ilə örtülmüşdür. Soyuq havada vücudunuz daha çox mucus istehsal edir, lakin o, həmişəkindən daha qalın və yapışqan olur. Əlavə mucus soyuqdəymə və ya digər infeksiyaya tutulma ehtimalınızı artırır.
Soyuqdəymə və qrip
Soyuqdəymə və qrip əsas qış tetikleyicileridir və astması olan insanların çox böyük bir hissəsi soyuqdəymə və ya qrip olduqda, onların astma simptomları pisləşir.
Sinə infeksiyaları
Sinə infeksiyaları qış aylarında daha çox rast gəlinir və astması olan insanlarda simptomlara səbəb ola bilər. Bu infeksiyalar tənəffüs yollarını alovlandırdıqları üçün astma simptomlarını daha da pisləşdirə bilər.
Soyuq və ya rütubətli hava
Soyuq havalarda astma simptomlarının daha da pisləşdiyini görə bilərsiniz. Soyuq hava qurudur, bu da tənəffüs yollarını qıcıqlandırır. Bu, həmçinin daha çox selik çıxarmasına səbəb ola bilər ki, bu da astmanızı daha da pisləşdirə bilər.
Nəm və kif
Kif alerjisi və astması olan insanlarda alerjenə məruz qalma astma simptomlarını pisləşdirə bilər.
Gənələr
Gənələr, astması olan bir çox insanda simptomları tətikləyən allergendir. Toz gənələrindən tamamilə qaçmaq olduqca çətindir.
Astma xəstələri hansı ehtiyat tədbirləri görməlidirlər?
İlk növbədə, astmanın nəzarət altında olduğundan əmin olmaq lazımdır. Dərmanlar həkiminizin göstərişi ilə qəbul edilməli və müntəzəm astma müayinələri aparılmalıdır. Ancaq soyuq havada astma xəstəsi olanlar aşağıdakı ehtiyat tədbirlərini görə bilərlər:
Tetikleyicinizi bilin
Astmanızı tetikleyen bir şeyi nəfəs aldığınız zaman tənəffüs yollarınız sıxlaşa və seliklə tıxana bilər. Öskürək, hırıltı və bəzi simptomlarla qarşılaşa bilərsiniz. Tətiklərinizin nə olduğunu müəyyən etmək üçün həkiminiz allergiya testi edə bilər. Tətiklərinizi bildikdən sonra məruz qalmağı azaltmaq üçün bəzi tədbirlər görə bilərsiniz.
Ev heyvanlarına məruz qalmağı məhdudlaşdırın
Çocuğunuzun ev heyvanınıza alerjisi ola bilər ki, bu da astma simptomlarını pisləşdirə bilər. Ev heyvanınızı uşağınızdan mümkün qədər uzaq tutmağa çalışın. Həmçinin, ev heyvanınızın uşağınızın yataq otağına girməsinə mane olun.
Allergen keçirməyən yataq dəstindən istifadə edin
Ev tozu gənələri ümumi allergenlərdir. Rütubətli və isti mühiti sevən bu gənələr xüsusilə yataq və yataq dəstlərində çoxalma fürsəti tapırlar. Odur ki, uşağınızın toz gənəsinə allergiyası varsa, allergen keçirməyən yataqlardan istifadə edin. Uşağınızın yataq dəstini ən azı həftədə bir dəfə yüksək istilikdə yuyun.
Evinizi quru saxlayın
Toz gənələri və kif sporları mühit quru və sərin olduqda çox yaxşı inkişaf etmir. Buna görə də, evinizin rütubət səviyyəsinə diqqət yetirin. Qış aylarında evinizi quru tutmağın bəzi yolları bunlardır:
– Hamam və ya duş qəbul edərkən vanna otağınızda ventilyatoru yandırın.
– Yemək bişirərkən və ya qabyuyan maşından istifadə edərkən mətbəxdə başlıqdan istifadə edin.
– Sızdıran boruları və pəncərələri təmir edin.
Soyuqdəymə və qripə qarşı tədbir alın
Qışda soyuqdəymə və qrip daha çox olur və astmanın alovlanmasına səbəb ola bilər. buna görə də, uşağınızın onları əldə etməməsi üçün tədbir alın. Uşağınızın əllərini tez-tez yumasını və xəstə insanlardan uzaq durmasını təmin edin.
Uşağınıza qrip peyvəndi edin
Astma xəstəsi olan uşaqlar soyuqdəymə və qripdən daha ağır şəkildə sağ qala bilərlər. Qrip peyvəndi uşağınızı qripdən qoruyacaq. Bu səbəblə uşağınızın qrip peyvəndi olması son dərəcə faydalı olacaq.
Temperatur çox aşağı olarsa, bayıra çıxmayın
Astma tutmalarının qarşısını almaq üçün temperatur çox aşağı düşəndə uşağınızın çölə çıxmasına icazə verməyin. Çölə çıxmaq lazımdırsa, ağzınızı və burnunuzu örtmək üçün şərf və ya bandana istifadə edin.
Allergiya peyvəndləri uzunmüddətli rahatlama təmin edə bilər
Allergiya peyvəndi və ya immunoterapiya, allergik astması olan insanlar üçün uzunmüddətli relyef təmin edə bilər. Xüsusilə uzun müddət dərman istifadəsi ilə davamlı simptomlar yaşayan xəstələrdə peyvənd müalicəsini tövsiyə edirik. Peyvənd müalicəsində orqanizm allergenə qarşı həssas olur və allergenlə qarşılaşdıqda intensiv reaksiya vermir. İnyeksiya şəklində tətbiq edilən allergiya peyvəndinin müvəffəqiyyət nisbəti çox yüksəkdir və bir neçə il davam edir.
