Özünü hiss etdirməyə başlayan yaz fəsli çoxumuzu sevindirir. Ancaq arı allergiyası olanlar üçün yazda arıların rəngarəng çiçəkləri ətrafında gəzməsi ciddi həyati təhlükə yarada bilər.
Yetkinlərdə arı allergiyası həyati təhlükəsi olan allergik reaksiyalara və allergik şoka (anafilaktik şok) səbəb ola bilər. Arı sancmasından sonra tərkibində olan bir çox kimyəvi maddələrə görə qolda şişlik və qızartı kimi reaksiyalar inkişaf edərkən, tərkibində olan bəzi allergenlərə görə bədəndə qaşınma, başgicəllənmə, nəfəs darlığı, bayılma kimi allergik reaksiyalar inkişaf edə bilər.
Ölkəmizdə arı sancması ilə bağlı ciddi ümumiləşdirilmiş reaksiya riski 2,2% olaraq müəyyən edilmişdir. Onların bəziləri arı allergiyası səbəbindən ölümlə nəticələnir.
Arılar ümumiyyətlə bal arıları və çöl arılarına bölünür. Bal arısının sancdığı yerdə sancma qalsa da, digər vəhşi arıların sancmasında sancma yoxdur. Arıların bu şəkildə ayrılması arı allergiyasının müalicəsi üçün də vacibdir.
Arı allergiyası allerqoloqlar tərəfindən müalicə edilə bilən bir allergiyadır. Ona görə də mütləq allergoloqlar tərəfindən görülməli və qiymətləndirilməlidir.
Yetkinlərdə Arı Allergiyasının Simptomları
Yaz ayları ilə yanaşı, arı allergiyası ilə yanaşı çiçək tozcuqlarına qarşı allergiya da artmaqdadır. Arı sancmasından şikayətlər daha çox arıların gəzdiyi yaz aylarında olur. Şəhərlərdə yaşayan insanların çoxu arılarla sıx təmasda olmaya bilər. Əgər arıçılıq olmasa, kənd yerlərində daha çox, bəlkə də 10-15 ildə bir dəfə arılarla rastlaşa bilərik, bizi arı sancır. Arı sancması səbəbiylə allergik həssaslaşma üçün bir neçə arı sancması tələb oluna bilsə də, bəzən bir sancmadan sonra baş verə bilər. Bunun əksinə olaraq, arı allergiyası daha çox arılar tərəfindən tez-tez sancılan insanlarda müşahidə olunur. Arılara qarşı allergiyası olan xəstələrin demək olar ki, əksəriyyəti arıçılardan və ya onların ailələrindən olur, bəzən onların yaxın qonşularında da rast gəlinir.
Arı sancmasının əlamətləri hansılardır?
- Ağrı,
- Qırmızılıq,
- Şişkinlik (dişlənmiş nahiyədə və bəzən bütün nahiyədə),
- Yandırmayın,
- Ürtiker (ürtiker) və anjiyoödem,
- Qaşınma,
- Allergik şok (anafilaksi).
Bunlardan başqa, serum xəstəliyi, neyropatiya, ensefalit, qlomerulonefrit, miokardit, guillain barre sindromu çox nadir hallarda müşahidə edilə bilər.
Arı allergiyası sancması ilə əlaqəli simptomlar adətən yerli (regional) və ya sistemik olur.< /strong >
Arı sancmasından asılı olaraq arı sancma yerində güclü ağrı, qızartı və tez-tez kiçik nahiyədə (diametri 1-2 sm-ə qədər) şişlik müşahidə oluna bilər. Yerli reaksiyalara görə sancma yerində ödem meydana gəlir. Belə şişkinliklər bir neçə saat ərzində görünür və tədricən ölçüləri dəyişir, bəzən bir əldə və ya bütün qola təsir göstərir. Bəzən yeridilmiş yerdə qabarcıqlar şəklində şişkinlik yarana bilər, sonra isə bu nahiyədə infeksiya inkişaf edə bilər. Tənəffüs yolu baş və boyun nahiyəsindən daxil edilmədikdə, bu cür şişkinliklər həyati təhlükə yaratmır.
Arı sancması reaksiyaları
Arı sancmalarına bağlı ümumi sistem reaksiyaları da arı sancmasından kənarda inkişaf edir. Sistemli reaksiyaların şiddəti çox dəyişkəndir. Erkən simptomlar qızartı və qaşınma, ardınca ürtiker və anjioödem kimi görünür. Daha ağır sistemik reaksiyalar inkişaf etdirən xəstələr ölümcül ola biləcək simptomlarla qarşılaşırlar. Xəstəlik hissi ilə yanaşı, tez-tez astma səbəbiylə qırtlaq ödemi və nəfəs darlığı meydana gəlir. Bundan əlavə, ağır reaksiyalar başgicəllənmə, bayılma və ya huşsuzluğa səbəb olan hipotenziya ilə nəticələnə bilər. Qarın ağrısı, sidik qaçırma, sinə ağrısı və ya görmə pozğunluqları da baş verə bilər.
Klinik şəkil insandan insana dəyişir. Bəzi xəstələrdə arı sancmasından sonra meydana gələn qızartı, ürtiker və anjioödem kimi simptomlar birdən başlaya və təəssüf ki, bir neçə dəqiqə içində huşunu itirməyə səbəb ola bilər. Bəzi xəstələrdə sistem reaksiyaları məruz qaldıqdan sonra 10 dəqiqə ərzində başlaya bilər və xəstənin təcili yardım otağına getmə vaxtı çata bilər.