Qida allergiyası orqanizmin immun sisteminin istehlak edilən hər hansı qidaya anormal reaksiyasıdır. İmmunitet sisteminin allergiya yaratdığı az miqdarda qida belə ciddi problemlər yarada bilər. Körpələr və uşaqlar böyüklərdən daha həssas qrupdadırlar. Qida allergiyasında əlavə qidaya keçid dövründə diqqət yetirilməli bəzi məqamlar var. Bu uşaqların qidalanması xüsusi olaraq allergiyası olan qidaya görə planlaşdırılmalıdır
Yeni Yeməyə Başlamaq
Allergiyadan qorunmada ən vacib məqam ilk 6 ay ana südüdür. 6 aydan sonra tamamlayıcı qidalara başlanılır. Allergik olmayan körpə üçün yeni qidaya başladıqda birinci gün 1 çay qaşığı kimi dadılmalı, ikinci gün isə eyni yeməkdən 1 çay qaşığı verilərək tədricən alışdırılmalıdır. Körpənin qəbulundan asılı olaraq, zamanla qəhvə fincanı ölçüsünə qədər arta bilər.
Allergik Körpə üçün Yeni Qidaya Başlamaq
Qida allergiyasında əlavə qidaya keçid zamanı diqqətli olmaq lazımdır. Reaksiyaların səbəb olduğu qidanın başa düşülməsi üçün bir anda yalnız bir növ qidaya başlamaq lazımdır. Körpəyə yeni yemək verilərkən əvvəlcə yemək körpənin dodağına qoyulmalı və təxminən yarım saat gözlədilməlidir. Yeni qida hər gün başlamamalıdır. Yeni qidalar arasında ən azı 3-4 gün olmalıdır. Eyni gündə müxtəlif yeməklər olsa belə, gün ərzində yeni yeməklər sınanmamalıdır.
Qida Allergiyasında Necə Yemək olar?
Allergik reaksiyaların tezliyi genetik faktorlara, yaşa, qidalanma vərdişlərinə və coğrafiyaya, həmçinin hər bir uşağın allergik reaksiya verdiyi qidaya görə dəyişir. Məlumdur ki, buna adətən qidada olan və allergiyaya səbəb olan zülal növü səbəb olur.
Körpələrə yemək verilərkən, istəmədikləri və ya yemədikləri halda onları məcbur etmək olmaz. Eyni yemək bir və ya iki həftəlik fasilələrlə kiçik miqdarda təkrar sınanmalıdır.
Tərəvəz şorbası bir qabda istehlak edildikdə adekvat əsas yemək olacaqdır. Daha az istehlak edilirsə, ana südü ilə dəstəklənməlidir. Ana südü yoxdursa, yemək hidrolizə edilmiş protein ehtiva edən qarışıqlarla tamamlanmalıdır.
Tərəvəzlərin əksəriyyəti bişirildikdə alerjenik xüsusiyyətlərini itirir. Bununla belə, zülallar bişirilsə belə, allergen xüsusiyyətlərini saxlayır. Bunlar süd, yumurta, mərcimək, noxud və s.
Allergiyaya səbəb olan qidalar
Ən çox uşaqlarda; İnək südü, yumurta, balıq, qoz-fındıq (fındıq, yerfıstığı, qoz), buğda, soya allergiyaya səbəb olur. Yetkinlərdə; meyvələr, yağlı toxumlar, balıqlar, kiçik qabıqlı balıqlar allergiyaya səbəb olur.
Allergiyanın qarşısının alınması üçün pəhriz terapiyası
Qida allergiyasının diaqnozunda pəhriz çox vacibdir. Qida allergiyası reaksiyalarının qarşısını almağın yeganə yolu uşağın allergiyası olan qidaları və məhsulları diyetdən çıxarmaqdır. Əgər ana südü ilə qidalanırsa, ananın pəhrizindən xaric edilməlidir. Mütəxəssis yanaşmasında xəstənin ümumi məlumatlarına uyğun olaraq pəhriz yemək planlaması edilir, qəbul ediləcək qida miqdarı müəyyən edilir; Allergik qidalar müəyyən edilir və pəhrizdən çıxarılır. Pəhrizə çıxarılan qidaya bərabər qida əlavə edilir.
Nəticədə
Qida allergiyasının qidalanma müalicəsində körpələrin və uşağın valideynlərinin maarifləndirilməsi çox vacibdir. 6-cı aydan sonra və düzgün qidalarla tamamlayıcı qidalara başlamaq lazımdır. Allergiyası olan körpəyə yeni qida təqdim edərkən diqqətli olmaq lazımdır. Hər uşağın allergik reaksiyası fərqli olduğu üçün yemək mütləq həkim tərəfindən yoxlanılmalıdır. Allergiyaya səbəb olan qidaları qida rasionundan tamamilə çıxarmaq, qida çatışmazlığının qarşısını almaq, baş verərsə müalicə etmək və xəstənin həyat şəraitinin normala yaxın səviyyədə davamlılığını təmin etmək üçün müvafiq qidalanma terapiyası lazımdır.